هوشبری
هدف و ماهیت
دوره کاردانی هوشبری یکی از دورههای آموزش عالی و از شاخههای پیراپزشکی محسوب می شود و هدف آن تربیت نیروی انسانی کارآمدی است که هر ۱ یا ۲ نفر از آنها بتوانند به عنوان دستیار یک متخصص بیهوشی زیر نظر وی در یک بخش اتاق عمل انجام وظیفه کنند.
کارشناسی هوشبری با بیهوشی کاملا فرق دارد. تخصص بیهوشی یکی از تخصص های رشته پزشکی هست که کسانی که پزشکی عمومی را تمام کرده اند آزمون تخصص میدهند و در صورتی که رتبه لازم را کسب کنند تخصص بیهوشی قبول میشوند. بعد از حدود ۷ سال پزشکی عمومی و قبولی در آزمون دستیاری، طول دوره رزیدتی بیهوشی حدود ۴ سال هست. بعضی ها اشتباهاً بیهوشی و هوشبری رو به جای هم بکار میبرند که این دو نفر هرچند معمولاً همکار هستند اما کار و تحصیل و حتی درآمدشون کاملاً فرق دارد. بحث ما اینجا درباره کارشناسی هوشبری هست که از کنکور سراسری میشه وارد این رشته شد.
هوشبری جزو رشته های کارشناسی زیرگروه ۱ تجربی هست و پذیرشش هم به صورت بومی استانی میباشد. رشته ستاره داره یعنی حداکثر ۷۰ درصد ظرفیت کلاس میتونه از یک جنسیت باشد و کلاس حتماً باید مختلط باشد.
طول دوره و شکل نظام
متوسط طول دوره کارشناسی هوشبری ۴ سال و نظام آموزشی آن مطابق آئیننامه آموزشی مراکز آموزش عالی مصوب ستاد انقلاب فرهنگی است.
واحدهای درسی
تعداد کل واحدهای درسی دوره کارشناسی ۱۳۴ واحد به شرح ذیل می باشد:
- دروس عمومی: ۲۶ واحد
- دروس پایه:۴۱ واحد
- دروس تخصصی: ۳۳ واحد
- کارآموزی: ۱۸واحد
- کارآموزی در عرصه: ۱۶ واحد
دروس عمومی رشته هوشبری:
مبانی نظری اسلام – اخلاق اسلامی – انقلاب اسلامی -تاریخ و تمدن اسلامی – آشنایی با منابع اسلامی – ادبیات فارسی – زبان عمومی – جمعیت و تنظیم خانواده – تربیت بدنی ۱ و ۲
دروس اختصاصی رشته هوشبری:
آناتومی ۱ – فیزیولوژی ۱ – فیزیک هوشبری – بیوشیمی -روانشناسی – کاربرد رایانه – نشانه شناسی و معاینات بالینی – اصول کمک های اولیه – فیزیو پاتولوژی – فوریت های پزشکی – مدیریت در بیهوشی – روش بیهوشی ۱ – روش بیهوشی ۳ – اصول مراقبت های ویژه – آشنایی با بیماری های داخلی و جراحی – اخلاق حرفه ای در هوشبری – کارآموزی ۱ – کار آموزی ۳ – کار آموزی ۴ – آناتومی ۲ – فیزیولوژی ۲ – میکروب شناسی و استریلیزاسیون – ایمونولوژی – واژه شناسی پزشکی – آمار زیستی و روش تحقیق – اصول پایه داروشناسی – اصول پرستاری و کار در اتاق عمل – خون شناسی و انتقال خون – زبان تخصصی – اصول بیهوشی – روش بیهوشی ۲ – مراقبت های پس از بیهوشی – اصول و روش های اداره درد – داروشناسی اختصاصی- کارآموزی پرستاری – کار آموزی ۲
کارشناس هوشبر دقیقاً چکار میکنه؟
کار اصلی هوشبری آروم کردن درد بیمار حین عمل جراحی و بعد از عمل جراحیه. اینو بهش میگن بیهوشی. واسه بعضی عمل ها بیمار باید حتما قبلش بیهوش بشه و حتی تا بعد از عمل هم مدتی بیهوش بمونه. کار بیهوش کردن بیمار وظیفه پزشک متخصص بیهوشی و دستیارهاش هست که دستیارهاش همون کارشناس هوشبری میشن. کارشناس هوشبری باید به پزشک متخصص بیهوشی توی اتاق عمل کمک کنه، داروها و تجهیزات و دستگاه هایی که واسه بیهوش کردن بیمار لازمه رو استرلیزه و آماده کنه و بعد از اینکه دوباره به هوش میاد مراقب بیمار باشه.
باید در طول عمل علائم حیانی بیمار رو کنترل کنه مثل ضربان قلب، نوار قلب، فشار خون، تنفسش. در حین عمل سرم و خون بخوان به بیمار تزریق کنن این هم کار کارشناس هوشبریه.
اگه احیانا بیمار نیاز پیدا کنه به احیای قلبی و ریوی، کارشناس هوشبری باید به متخصص بیهوشی کنه و بتونه بعد از عمل هم بیمار رو بیدار کنه و مراقبش باشه اگه حالش بده. کلا کارشناس هوشبری زیر نظر متخصص بیهوشی کار میکنه.
وظایف هوشبر در اتاق عمل
- کمک به متخصصان هوشبری در بخش‌های کلینیک درد، احیای قلبی – ریوی و انجام بی حسیهای ناحیه‌ای
- همکاری با متخصصان بیهوشی در بازگرداندن بیمار از اثرات بیهوشی
- تنظیم و استریل کردن علائم حیاتی و دستگاههای بیهوشی
- آگاهی و بررسی وضعیت عمومی بیمار قبل از بیهوش شدن
- مراقبت از بیماران در قبل، حین و پس از بیهوشی
- بیهوش کردن بیمار تحت نظر پزشک
وظایف حرفه‌ای دانش آموختگان مقطع کارشناسی بیهوشی
نقش مراقبتی:
الف) شناخت وضعیت عمومی بیمار و اقدامات مراقبتی قبل از بیهوشی:
– آگاهی از پرونده، وضعیت و سوابق پزشکی بیمار.
– در آزمایش دستگاهها، تجهیزات مربوط به بیهوشی و آماده کردن لوازم، وسایل و داروهای موردنیاز و اطمینان یافتن از کارایی آنها با متخصص بیهوشی همکاری نماید.
– در برقراری راه وریدی محیطی مطمئن و مناسب با پزشک مربوطه همکاری نماید.
– در اتصال دستگاههای مختلف پایش به بیمار با پزشک مربوطه همکاری نماید.
– در کنترل و ثبت علائم حیاتی بیمار با پزشک مربوطه همکاری نماید.
– در قرار دادن بیمار در وضعیت‌های مناسب (Position)، بدون خطر و متناسب با نوع عمل جراحی با متخصصی بیهوشی همکاری نماید.
ب) مراقبت از بیمار در خلال بیهوشی
– در پایش مداوم علائم حیاتی و سیستم‌های بدن بیمار و گزارش موارد غیرطبیعی به متخصص بیهوشی مشارکت نماید.
– در کنترل و ثبت میزان جذب و دفع مایعات به متخصص بیهوشی کمک نماید.
– در کنترل و پیشگیری از انتقال و انتشار عفونت‌ها حین جراحی و بیهوشی مشارکت نماید.
– در محافظت بیمار از نظر بروز عوارض احتمالی مشارکت نماید.
– در پیشگیری از آسیب‌های احتمالی به اعضاء بدن (خراش قرنیه، سوختگی با وسایل برقی، فشار وارده به اعصاب محیطی و…) به متخصص بیهوشی کمک نماید.
– در برقراری راه هوایی مناسب توسط وسایل و لوله‌های گوناگون موجود برحسب نیاز به متخصص بیهوشی کمک نماید.
– در ارزیابی عملکرد دستگاهها و تجهیزات مربوطه با نظر متخصص بیهوشی مشارکت نماید.
– در ثبت و نگهداری برگه‌های مربوط به هوشبری با نظر متخصص بیهوشی کمک نماید.
– به نکات ایمنی بخش بیهوشی و اتاق عمل با نظر متخصص بیهوشی کنترل و توجه داشته باشد.
ج) مراقبت از بیماران پس از بیهوشی
– کمک به متخصص بیهوشی در هوش آوری بیماران
– کمک در انتقال بیمار به PACU
– استقرار در PACU و ارائه خدمات مراقبتی به بیماران بستری در آن
– کنترل و ثبت علائم حیاتی و پایش سیستم‌های مختلف بدن بیمار تا هوشیاری کامل و گزارش و ثبت موارد غیر طبیعی
– کنترل علائم هیپوکسی و گزارش موارد غیرطبیعی به متخصص بیهوشی
– استفاده مؤثر از انواع وسایل اکسیژن درمانی، رطوبت‌سازها و… طبق دستور متخصص بیهوشی
– مشارکت در انجام روشهای ایزولاسیون و کنترل عفونت
– ثبت و بایگانی گزارشات مربوط به بیماران و هزینه‌های درمانی
– مشارکت در تهیه، آماده سازی و نگهداری دستگاهها، تجهیزات، وسایل و سایر امکانات موردنیاز PACU
– رعایت نکات ایمنی مربوط به PACU
– مشارکت در اقدامات مربوط به ترخیص بیمار از PACU تحت نظر متخصص بیهوشی
د) نقش مراقبتی در سرویس درد حاد:
– در پذیرش و آماده سازی بیمار جهت اقدامات درمانی تحت نظر متخصص بیهوشی مشارکت نماید.
– در آماده سازی و نگهداری وسایل، تجهیزات و داروها در سرویس درد حاد مشارکت نماید.
– در انجام روش های کنترل درد حاد به متخصص بیهوشی کمک نماید.
– آشنایی با عوارض کنترل سرویس درد حاد و اطلاع به متخصص بیهوشی جهت درمان.
– در ترخیص بیمار از سرویس درد حاد تحت نظارت متخصص بیهوشی همکاری نماید.
همچنین دانش آموختگان کارشناسی هوشبری به عنوان عضو تیم احیا (CPCR) و تحت نظر متخصص بیهوشی در زمینه برقراری و اداره راه هوایی و سایر وظایف محوله ایفای نقش می‌نمایند.
نقش ارتباطی:
– ارتباط با متخصصین بیهوشی، اعضاء تیم جراحی، کارکنان اتاق عمل، دانشجویان و…
– ارتباط با واحدهای مرتبط با اتاق عمل مثل آزمایشگاه، بانک خون، رادیولوژی، مهندسی پزشکی و…
– ارتباط با واحد پرستاری و سیستم اداری بیمارستان
روحیات لازم برای شغل هوشبری:
واسه کار هوشبری باید با بیمار خوش برخورد باشید روابط عمومی خوبی داشته باشید، با گروه پزشکی اتاق عمل هم رابطه همکاری خوبی داشته باشید. باید روحیاتتون با اتاق عمل و کار بیمارستانی سازگار باشه.
توانایی فارغ التحصیلان هوشبری
- دستگاههای بیهوشی و ما نیتور‌های مختلف (تجهیزات کنترلی) مورد استفاده در اطاق عمل و واحد مراقبت‌های ویژه و دستگاههای تنفس مصنوعی را بخوبی بشناسند، قادر به استریلیزاسیون آنها باشند و بتوانند آنها را تنظیم نمایند و به کار برند.
- دستگاههای اندازهگیری گاز‌های خون و سایر وسایل آزمایشگاهی مربوط به رشته بیهوشی را بشناسند و تنظیم کنند و به کار برند.
- تحت نظر متخصص، بیهوش ساختن بیمار را شروع کنند و از بیمار بیهوش مراقبت‌های قلبی – تنفسی به عمل آورند و در بازگرداندن بیمار از اثرات بیهوشی با متخصص بیهوشی همکاری کنند.
- در بخش‌های کلینیک درد، احیای قلبی – ریوی و انجام بی حسیهای ناحیه‌ای و … به متخصصان هوشبری کمک کنند.
- با مطالعه پرونده بیمار و شناسائی وی مطابق اصول علمی از بیمار پرستاری نمایند و نیز در واحد مراقبت‌های ویژه از بیماران بدحال مراقبت کنند.
- کاردان‌ها و کارشناسان هوشبری نمیتوانند مستقلاً به امر هوشبری بپردازند و موسسات و بیمارستانها حق ندارند آنان را مستقلاً به کار بگیرند.
- فارغ التحصیلان رشته هوشبری توانایی شناسایی دستگاههای اندازه گیری گاز‌های خون و سایر وسایل مربوط به رشته بیهوشی و تنظیم و کاربرد آنها، شناسایی دستگاههای مختلف بیهوشی در اتاق عمل، واستریلیزاسیون، بیهوش ساختن بیمار زیر نظر متخصص ومراقبت‌های قلبی و تنفسی و بیدار کردن وی در پایان عمل، درد شناسی احیای قلبی ریوی وانجام دادن بی حسی ناحیه‌ای و غیره در موارد کلینیکی پرستاری به روش علمی و مراقبت از بیماران بد حال را دارند.
- با توجه به تعدد اعمال جراحی به منظور کمک به متخصصان هوشبری تشکیل دوره کاردانی و کارشناسی هوشبری و تربیت افرادی کاردان و کارشناس در این زمینه و بکار گماردن آنها در بخش‌های هوشبری زیر نظر متخصصان این رشته میتواند به استفاده بهینه از کار متخصصان بیهوشی بیانجامد.
- دانشجویان در طول دوره تحصیل در رشته هوشبری با تجهیزات و وسایل مورد استفاده در مراقبت از بیمار بیهوش در اعمال جراحی عمومی، تخصصی و همچنین بخش‌های مراقبت‌های ویژه و اورژانس‌ها آشنا میشوند و نحوه مراقبت از بیماران در مراحل مختلف بیهوشی را به صورت نظری و عملی آموزش می‌بینند.
- رشته هوشبری در مقطع کارشناسی شامل ۱۳۰ واحد درسی است که ۲۲ واحد آن مربوط به دروس عمومی، ۹۲ واحددروس پایه، اختصاصی و کارآموزی و ۱۶ واحد هم مربوط به کار آموزی در عرصه ۱۶ واحد است.
- ضمن اینکه فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی میتوانند در مقطع کارشناسی ارشد در رشته‌هایی از جمله آناتومی، فیزیولوژی، پرستاری و دیگر زیرشاخه‌های علوم پزشکی ادامه تحصیل دهند.
- فارغ التحصیلان رشته هوشبری میتوانند در تمامی مقاطع تحصیلی در مراکز درمانی به فعالیت بپردازند.
محل کار هوشبر کجاهاست:
کارشناس هوشبری عضو تیم اتاق عمله و بیشتر کارش داخل اتاق عمله و بعضیشون هم کلینیک های درد کار میکنن. میتونن اتاق عمل بیمارستان های خصوصی یا دولتی کار کنن یا مراکز جراحی، کلینیک های خصوصی، و مراکز فوریت اورژانس هم کارشناس هوشبری لازم دارن.
بازار کار و درآمد هوشبری:
رشته هوشبری در هر مقطعی که باشد محل کارش مراکز درمانی است.
هوشبری یکی از حلقه‌های تکمیل کننده تیم درمانی است که برای بهبود بخشیدن به شخص بیمار در مرکز درمانی حضور دارد.
هر چند الان دانشگاه های دولتی روزانه و پردیس و ظرفیت مازاد دارن سالی حدود ۱۲۰۰ نفر دانشجو هوشبری میگیرن و چند تا دانشگاه آزاد هم داره دانشجوی هوشبری پذیرش میکنه اما کسی که واقعا وارد باشه دنبال کار بگرده حتی مورد داریم دوره دانشجویی سال آخر هم تونسته کار گیر بیاره. ولی واقعیتش رو بگم در مقایسه با رشته هایی مثل پرستاری بازار کارش اونقدر هم خوب نیست الان چون یه بیمارستان تعداد خیلی بیشتری پرستار لازم داره تا هوشبر. حتی به نظرم بازار کار اتاق عمل از هوشبری کمی بهتره الان. کار هوشبری بیشتر محدود به اتاق عمله، حالا اگه تعداد اتاق عمل ها و تعداد بیمارستان ها بیشتر بشه بازار کار هوشبری هم بیشتر میشه. در واقع رشته ای نیست که مثل پزشکی و فیزیوتراپی و بینایی سنجی و شنوایی سنجی و … بتونید خودتون دفترکار یا مطب شخصی تاسیس کنید و کار شما کاملا وابسته به اتاق عمل هست. اگه اتاق عمل ها قبلا نیرو گرفته باشن جا برا شما نیس اما اگه نیروی جدید بخوان یا اتاق عمل جدیدی تاسیس بشه نیروی جدید هوشبری هم لازم داره. اما خب درسته میگم بازار کارش به خوبی پرستاری شاید نباشه اما مزیت های دیگه ای داره مثلا شیفت شب سنگین نداره.
درآمد کارشناس هوشبری بستگی به این داره که کجا کار کنه اگه بخش دولتی باشه حقوقش طبق قوانین دولتیه ولی بخش خصوصی دیگه بستگی داره با مدیر اونجا چطور توافق کرده باشه. در کل تو بیمارستان های مختلف اگه میانگین بگیریم معمولا بین ۱٫۵ تا ۴ میلیون تومان حقوق میگیرن. اینکه چرا یه هوشبر ۱٫۵ میگیره یکی دیگه ممکنه ۴ تومن هم بگیره به عوامل مختلف بستگی داره که توو توضیح رشته های دیگه گفتم خدممتون دلیل اختلاف حقوق و دریافتی کارکنان بیمارستان ها چیه.
نکته مهم: کارشناسان هوشبری نمیتوانند مستقلاً به امر هوشبری بپردازند و موسسات و بیمارستانها حق ندارند آنان را مستقلاً بکار گمارند.
ادامه تحصیل در رشته هوشبری امکانپذیر نیست!
واسه ادامه تحصیل رشته ای به نام کارشناسی ارشد هوشبری یا دکتری هوشبری در ایران نداریم و کسانی که فارغ التحصیل کارشناسی هوشبری هستن باید برن رشته های دیگه بخونن مثلا ارشد اتاق عمل، آموزش بهداشت، علوم تغذیه، فیزیولوژی، علوم تشریحی و چند رشته دیگه که مجاز هستن یکیشون شرکت کنن.
طرح اجباری هوشبری
هوشبری هم جزو ۱۱ رشته ای هست که طرح اجباری دارن و بعد از اینکه درسشون تموم شد باید حدود ۲ سال برن طرح. البته در شرایط خاصی میشه از طرح معاف شد.
ظرفیت پذیرش هوشبری دانشگاه های دولتی
الان هم روزانه، هم ظرفیت مازاد و هم پردیس خودگردان این رشته رو دارن. الان بالای ۵۰ دانشگاه دولتی یعنی تقریبا در همه استان ها رشته هوشبری دارن و هر سال حدود ۱۲۰۰ نفر پذیرش میکنن.
کنکور سراسری و دانشگاه
اگر بخواهید با آزمون وارد این رشته بشوید باید کنکور تجربی بدهبد . اما اکنون این رشته نیز در بعضی از واحد های دانشگاه آزاد بدون کنکور شده است و تمامی افراد میتوانند در آن شرکت کنند.
کدام دانشگاه ها در رشته هوشبری دانشجو می پذیرند؟
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله
- دانشگاه علوم پزشکی خمین
- دانشگاه علوم پزشکی آبادان
- دانشگاه علوم پزشکی ساوه
- دانشگاه علوم پزشکی کاشان
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشگاه علوم پزشکی کردستان
- دانشگاه علوم پزشکی کرمان
- دانشگاه علوم پزشکی قزوین
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی قم
- دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد
- دانشگاه علوم پزشکی زنجان
- دانشگاه علوم پزشکی سیرجان
- دانشگاه علوم پزشکی تربیت حیدریه
- دانشگاه علوم پزشکی جهرم
- دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه علوم پزشکی بندر عباس
- دانشگاه علوم پزشکی البرز
- دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
- دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
- دانشگاه علوم پزشکی اراک
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی گناباد
- دانشگاه علوم پزشکی دزفول
- دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
- دانشگاه علوم پزشکی زابل
- دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
- دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
- دانشگاه علوم پزشکی یزد
- دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر
- دانشگاه علوم پزشکی گراش
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی بابل
- دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
- دانشگاه علوم پزشکی ساوه
- دانشگاه علوم پزشکی لرستان
- دانشگاه علوم پزشکی گلستان
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان
- دانشگاه علوم پزشکی نیشاپور
- دانشگاه علوم پزشکی مازندران
- دانشگاه علوم پزشکی همدان
- دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
نمونه کارنامه کنکور سراسری
نمونه کارنامه ها بر اساس قبولی در این رشته در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران میباشد :
منطقه ۱ : رتبه ۳۱۰۰
ادبیات فارسی ۷۰٫۷%
عربی ۶۲٫۷%
معارف ۵۷٫۴%
زبان ۳۸٫۹%
زمین شناسی ۰%
ریاضیات ۱۶٫۷%
زیست شناسی ۳۰٫۷%
فیزیك ۳۱٫۲%
شیمی ۴۰%
منطقه ۲ : رتبه ۶۰۰۰
ادبیات فارسی ۵۴٫۷%
عربی ۷۸٫۷%
معارف ۸۴%
زبان ۴۰٫۳%
زمین شناسی ۰%
ریاضیات ۲۵٫۶%
زیست شناسی ۴۱٫۴%
فیزیك ۱۸٫۹%
شیمی ۳۴٫۳%
منطقه ۳ : رتبه ۴۷۰۰
ادبیات فارسی ۶۹٫۴%
عربی ۴۴%
معارف ۶۸%
زبان ۸۳٫۴%
زمین شناسی ۲٫۷%
ریاضیات ۸٫۹%
زیست شناسی ۲۹٫۴%
فیزیك ۷٫۸%
شیمی ۴۷٫۷%
بهترین مشاور کنکور و انتخاب رشته شیراز
مهندس صادق طاهری
۰۹۱۷۴۴۵۷۱۴۴
